INTERNET VA DASTURLASH
|
Sayt yaratishda yordam
|
Mavzu:
SQL haqida
Mavzu fayllari
(0)
SQL tili va tarkibi! 1. SQL тилининг вазифалари 2. Интерактив ва қурилган SQL 3. SQL маълумот тоифалари 4. SQL тилининг SELECT (танлаш) оператори ва унинг параметрлари Маълумотлар билан ишлаш учун мўлжалланган МББТички тили икки қисмдан ташкил топган: Маълумотлар аниқлаш тили (DATA DEFINITION LANGUAGE) ва маълумотлар билан манипуляция қилиш тили (DATA MANIPULATION LANGUAGE) DDL тили маълумотлар база схемасини аниқлаш учун ишлатилади. DML тили базада сақланаётган маълумотларни ўқиш ва тиклаш учун ишлатилади. Бу тиллар маълумотларни қисм тиллари юқори даражали дастурлаш тиллари дейилади, чунки уларни таркибида барча хисобларни бажариш учун зарур бўлганда бўладиган тил кострукциялари бўлмайди (шартли ўтиш амаллари, ёки цикл оператори) Маълумот базаси ишлайдиган ихтиёрий тил фойдаланувчига қуйидаги имкониятларни бериши керак: - Маълумот базаси ва жадвалларни тузилиши ва тафсифини ярата олиш -маълумотлар билан манипуляция қилишни асосий амалларини жумладан жадвалга маълумотларни киритиш,( қўшиш),уларни такомиллаштириш, жадвалдан маълумотларни ташлаш -оддий ва мураккаб сўровларни бажариш SQL ТИЛИНИНГ ВАЗИФАСИ Маълумотлар базаси билан ишлаш тиллари кўрсатилган масалаларни фойдаланувчи ким куч сарф қилиб ечиши имкониятини бериши керак. Тилнинг командаларини тузилиши ва синтаксиси етарли даражада содда ваўрганишга осон бўлиши керак. Бундан ташқари у универсал бўлиши керак. Яъни қандайдир стандарт талабларига жавоб бериши керак. Бу эса уни команда структурасини ва синтаксисини (ёзилишини) бир қанча МББТишлатишини имконини беради. Бу талабларни барчасига SQL жавоб беради. SQL-(STRUСTURE QUERY LANGUAGE) (СТРУКТУРАЛАШГАН СЎРОВЛАР ТИЛИ) SQL маълумотларни алмаштириш тили бўлиб хисобланади, яъни у жадваллар билан ишлаш мўлжалланган бўлиб, кирувчи маълумотлар талаб этилган чиқувчи кўринишга эга холга айлантириб беради. SQL тили иккита асосий компонентга эга: -DDL тили (DATA DEFINITION LANGUAGE маълумотлар аниқлаш тили) бу маълумотлар баъзи структурасини аниқлаш ва маълумотларга мурожаатни бошқариш учун мўлжалланган. DML тили (DATA MANIPULATION LANGUAGE) маълумотларни манипуляциялаш тили. Маълумотларни ажратиш ва тиклаш учун мўлжалланган. SQL тили ўрганишга сода. -бу тил нопроцедура тили ,шунинг учун унга қандай ахборот олиши кераклиги кўрсатилади, лекин ахборотни қандай олиш эмас. Бошқача айтганда SQL тили маълумотларга мурожаат усулини кўрсатишни талаб этмайди. SQL тили операторларни эркин форматда ёзишини таъминлайди. Бунинг маъноси, операторлар элементларини ёзилиши экрандан фиксирланган жойларга боғлиқ эмас. Команда структураси бир қанча калит хизматчи сўзлар билан берилади, масалан: CREATE TABLE (создать таблици- жадвал яратиш) INSERT (вставка-қўйиш) SELECT (выбрать-ажратиб олиш) SQL оператори хизматчи сўзлар ва фойдаланувчи қўллайдиган сўзлардан ташкил топади. Хизматчи сўзлар SQL тили доимий қисми бўлиб, улар аниқ қийматга эга. Уларни стандартда кўрсатилгандай ёзиш керак ва уларни бир сатрдан иккинчисига кўчириш учун бўлинмайди. Фойдаланувчи томонидан аниқланган сўзлар, фойдаланувчи томонидан маълум синтаксис қоидалари асосида берилади. Улар ўз навбатида маълумот база объективларини хар хил номлари иборат бўлади (жадвал, устун, тасвирлар, индекслар ва х.к.). оператордан сўзлар ўрнатилган синтаксис қоидаларига мослаб жойлаштирилади. Тил стандартида бу кўрсатилмаган бўлса хам, SQL тилининг диалектларида (кўринишида)матн тугалланганини билдирувчи белги, кўпгина холларда нуқтали вергул(;) ишлатилади. SQL оператор компоненталарини кўпчилиги реестрга боғлиқ эмас, яъни ихтиёрий хар қандай катта ва кичик харфлар ишлатиши мумкин. Буларда битта истисно бор. Бу истисно символли литералларга тегишли. Улардалитера маълумотлар, уларга мос бўлган маълумотлдар базасидаги қийматлар қандай сақланса шундай ёзилиши керак. Масалан:агар маълумотлар базасида фамилиянинг қиймати «SWITH»кўринишида бўлса, қидириш шартида «SWITH» символ литерал кўринишида берилса, бунга тегишли ёзув хеч качон топилмайди. SQL тили эркин форматга эга бўлгани учун, SQL алохида операторлари вауларнинг кетма-кетлиги, алохида ажратиб ёзганда ва текислаб ёзиш ишлатиш мумкин. Қуйидаги қоидаларга бўйсуниш талаб этилади: -оператордаги хар бир конструкция янги сатрдан бошланиши керак -хар бир конструкция бошланишида ташлаб кетладиган бўш позициялар, бошқа оператор конструкциялари бўлиши керак -агар конструкция бир неча қисмдан иборат бўлса, уларнинг хар бири қисм янги сатрлар бўш ўринлар олдинги конструкцияга нисбатан силинситиб ёзилади. Амалиётда маълумот базаси тузилишини (асосан уни жадвалларини) аниқлаш учун DDL операторлари ишлатади, бу жадвалларни маълумотлар билан тўлдириш учун ва улардан ахборотларни сўровлар ёрдамида ажратиб олиш учун -DML операторлари ишлатилади. Маълумотлар билан манипуляциялаш SQL тилини DML ператорларини кўллаймиз. Интерактив ва қурилган SQL
Yuklab olish
Onlayn 174 (0/174)
Forumga a'zo bo'lish
Forumdan qidirish
Bosh sahifa